Çevik Yenilik: Başarı için Esnekliği Benimsemek

2001 yılında Utah Snowbird'de bir araya gelen 17 yazılım geliştiricisi "Çevik Yazılım Geliştirme Manifestosu" yayınladı ve proje yönetimi bir daha aynı olmadı. Geleneksel proje yönetimi anlayışına farklı bir açıdan yaklaşan bu manifesto ile ekipler esneklik, hız ve sürekli gelişimle tanıştı. Zamanla bu yaklaşım bir metodolojiden çok daha fazlası haline geldi ve bir zihniyet, bir kültür ve bir dönüşüm biçimi olarak ekiplere yol gösterdi.

Çevik yönetim, başarıya giden yolun kuralları birebir uygulamakla değil, değişime uyum sağlamakla mümkün olduğunu savunuyor. Dünya artık sabit değil, ihtiyaçlar ve planlar sürekli olarak değişiyor. Üzerinde aylarca çalışıp piyasaya sürdüğünüz ürün artık güncelliğini yitirmiş olabiliyor. İşte çevik yenilik bu döngüyü kırmakla ilgili. Ürün geliştikçe geri bildirim almayı, süreçleri sürekli olarak yeniden planlamayı ve başarı için esnekliği benimsemeyi içeriyor.

Başlangıçta yazılım geliştirme için kullanılan çevik yöntemler bugün finanstan sağlığa, eğitimden inşaata, e-ticaretten kamu hizmetlerine kadar birçok sektörde benimseniyor. Projeleri küçük, yönetilebilir parçalara bölerek riskleri azaltıyor, teslimatı hızlandırıyor ve müşteri memnuniyetini artırıyor. Bu makalede, çevik yönetimin nasıl ortaya çıktığını ve sunduğu prensiplerin uyum sağlama yeteneğini, üretkenliği ve ekip iş birliğini nasıl geliştirdiğini keşfedeceğiz.

Değişime hızlı yanıt vermek, iş birliğini güçlendirmek ve teslimat hızını artırmak için agile proje yönetimini Bitrix24 araçları ile uygulayabilirsiniz. Sprint araçlarıyla ekibinizi yönetmek ve gerçek zamanlı iletişim araçlarıyla birlikte ilerlemek için kayıt işlemlerinizi ücretsiz bir şekilde tamamlayın.

Çevik Manifesto Nedir?

Çevik manifesto, yazılım dünyasının geleceğini tartışmak üzere bir araya gelen 17 yazılımcı tarafından hazırlanan oldukça kısa ve öz bir belgedir. Ekip üyeleri, şirketlerin yazılım geliştirme yöntemlerinde belirli sorunların olduğunu ve yeni çözümlerin üretilmesi gerektiğini savunur. Bu süreçlerde şirketlerin aşırı planlama ve dokümantasyonla uğraşırken asıl önemli olan şeyi, yani müşteri memnuniyetini gözden kaçırdıklarını öne sürerler. Buradan yola çıkarak yazılım geliştirme süreçlerinin daha etkili, daha insan odaklı ve daha esnek hale getirecek kısa ama büyük etkiye sahip bir manifesto yayınladılar. Peki bu manifesto neyi savunuyordu?

Çevik Manifestonun Dört Temel Değeri

Ekip üyeleri çevik manifestoyu dört temel değerle birlikte yayınladı ve hem yazılım hem de proje yönetimi süreçlerine tamamen yeni bir bakış açısı kazanmamızı sağladı.

1. Süreçler ve araçlar yerine bireyler ve etkileşimler

Çevik bir takım için en önemli değer kullanılan süreçler ve araçlar değil, bu süreçlerin arkasındaki insanlardır. Geçmişte birçok yazılım ekibi, projelerini hayata geçirmek için mükemmel araçlar ve süreçlerin varlığına inanıyordu. Ancak en gelişmiş ve yeni araçlar bile yanlış kişilerin elinde etkisiz çalışır. Bir şirket, proje ve yazılım geliştirme ekiplerinde doğru bireylerin olmasına önem vermelidir. Ayrıca bu bireylerin birbiriyle nasıl iletişim kurdukları da önemlidir. Çevik ekip kendi içinde sağlıklı etkileşim kurmalı, karşılaşılan sorunlara mümkün olduğunca hızlı çözümler bulmalı ve iş birliğini verimli bir şekilde sürdürmelidir.

2. Kapsamlı dokümantasyon yerine çalışan yazılım

Çevik ilkeleri arasındaki ikinci değer kapsamlı dokümantasyon yerine çalışan bir yazılımı teşvik eder. Geçmişte yazılım ekipleri, kodlama sürecine geçmeden önce aylar süren büyük ve kapsamlı dokümantasyonlar hazırlardı. Çevik prensipler, hazırlanan bu dokümantasyonların çevik yazılım için gereksiz olduğunu vurgulamaz. Ancak, çevik bir yaklaşım için asıl önceliğin müşteriye çalışan yazılım sunmak olduğunu savunur. Yani ikinci değer bizlere gerçekten işleyen bir ürün ortaya koymanın önemini gösterir. Geliştirilen yazılım ne kadar erken kullanıcıya ulaştırılırsa, o kadar hızlı geri bildirim alınabilir ve bu geri bildirimle ürün daha iyi hale getirilebilir.

3. Sözleşme pazarlıkları yerine müşteri ile iş birliği

Çevik dönüşüm, mevcut işleyişin sahip olduğu tüm verimsizliği ortadan kaldırmakla ilgilidir. Herhangi bir şirket için en önemli değer ise müşteridir. Çevik iş modeli ile müşteriyle olan iletişimi verimsiz yapan unsurlardan biri olan sözleşmeler yerini sürekli iletişim ve geri bildirim döngüsüne dayalı bir iş birliğine bırakır. Müşteriyle kurulan aktif ve açık iletişim sayesinde, ürünün gelişen ihtiyaçlara göre tasarlanmasına yardımcı olan yönlendirmeler elde edilir. Katı sözleşme maddelerine bağlı kalınmaz ve gerçek başarının müşterinin değişen ihtiyaçlarına hızlı bir şekilde yanıt vermeye dayalı olduğu gerçeği benimsenir.

4. Belirli bir planı yürütmek yerine değişime hızlı yanıt verme

Çevik ekip üyeleri için en önemli değerlerden biri de sürekli olarak gelişen ve değişen ihtiyaçlara hızlı bir şekilde yanıt verebilmektir. Proje yönetimi için geliştirilen diğer uygulamalar belirli bir yaklaşım veya yol haritası izlemeyi gerektirir. Bu yaklaşım veya yol haritası sürecin sonuna kadar hiç değiştirilmeden uygulanır. Ancak agile proje yönetimi için gereken üretkenlik ve verimlilik dünyanın durağan olmadığını kabul etmekle başlar. İhtiyaçlar, öncelikler ve koşullar sürekli olarak değişir. Dolayısıyla gerektiğinde yön değiştirebilecek, esnek ve duyarlı bir yaklaşım benimsemek önemlidir. Kısacası sürekli değişen ihtiyaçlar için değişime açık bir planı teşvik eder.

Çevik Metodolojinin 12 Temel Prensibi

Çevik proje yönetimi dört temel değer üzerinden şekillenirken, aynı zamanda Agile (Çevik) Manifestosunda yer alan 12 temel ilkeye dayanır. Bu ilkeler sıkı teslim süresi, değişen koşullara açıklık, iyi iş birliği ve sürekli iyileştirme kavramlarını merkeze alarak ekiplerin sürdürülebilir bir çalışma temposunu korumasını hedefler. Asıl odak sadece bir planı uygulamak değil, müşteriye gerçek değer sunmak ve gelişen ihtiyaçları karşılamaktır.

Agile Manifestonun 12 temel prensibinden yola çıkarak proje yönetiminin nasıl şekillendiğini birlikte inceleyelim.

1. En Yüksek Öncelik Müşteri Memnuniyetidir

Agile yaklaşımında en büyük öncelik müşteriye verilir. Bu prensip 19. yüzyılın başlarında büyük perakendeciler tarafından da yaygınlaştırılmıştır: "Müşteri her zaman haklıdır".

Peki, çevik yöntemler müşteri memnuniyetini nasıl önceliklendirir?

• En yüksek önceliğimiz, değerli yazılımı erken ve sürekli teslim ederek müşteriyi memnun etmektir.

Yazılım geliştirme ekibi üzerinde çalıştıkları ürünü sık zaman aralıkları ile müşteriye sunmalı ve geri bildirim alarak proje ilerlemesini analiz etmelidir. Agile ilkelerinin müşterilerle düzenli kontrolü teşvik etmesi işletmelerin de sık bir şekilde yeniden çalışma planlaması yapmasını sağlar.

Amazon'un Müşteri Takıntısı

Çevik yaklaşımın öncülerinden biri olan Amazon, 1999 yılından bu yana çevik yöntemleri aktif olarak kullanıyor. Jeff Bezos, müşteri odaklılığını şu sözlerle vurguluyor;

"Müşteriye takıntılıyız. Herkesin müşteriyi tanıması, empati kurması ve onun için tutku duyması gerekir. Müşteri deneyiminin tüm detaylarını ve nerelerde sorun yaşandığını herkes bilmeli.".

Bu bakış açısının bir yansıması olarak Amazon, her toplantıda bir boş sandalye bulundurmasıyla da tanınır. Çevik değerlerle birebir örtüşür.

2. Çeviklik ve Esneklik Rekabet Avantajını Teşvik Eder

Çevik uygulama için değişime açık olmak ve bu değişimle birlikte şekillenmek gerekir. Burada önemli olan ürünü planlanan şekilde değil, ihtiyaca uygun şekilde teslim etmektir.

• Geliştirmenin geç safhalarında bile değişen gereksinimleri memnuniyetle karşılarız. Agile süreçler, değişimi müşterinin rekabet avantajına dönüştürmek için kullanılır.

Agile proje yaklaşımında "Geç kaldık, artık değiştiremeyiz" demek yerine "Bu değişiklik müşteriye rekabet avantajı sağlayabilir" yaklaşımı benimsenir. Yani değişimler birer tehdit değil, fırsat olarak görülür.

3. Sık Teslimat Yapılmalıdır- Scrum Avantajı

Agile proje yaklaşımında 3. prensip teslim süresiyle ilgilidir. Hızlı teslimat sık geri bildirim döngüsü sağlar ve ekip içinde yüksek iş birliği kazandırır.

• Çalışan yazılımı sık sık teslim ederiz. (Tercihen birkaç haftada bir, ama en geç birkaç ayda bir). Kısa zaman aralıkları tercih ederiz.

Örneğin, çevik proje yönetimi çerçevelerinden biri olan scrum, bir projeyi "sprint" adı verilen daha küçük ve ulaşılabilir hedefler içeren aşamalara böler. Her biri genellikle bir ila dört hafta süren sprint'leri tek tek planlamaya ve yönetmeye odaklanır. Her sprint sonunda çalışan bir ürün çıktısı elde edilir ve müşteriye sunulur. Bu noktada agile yaklaşımının getirdiği verimlilik, çalışan katılımı ve operasyonel performansta %30'luk bir kazanım sağlar.

4. Her Gün Birlikte Çalışmalıyız

Agile yaklaşımda 4. prensip çoğu zaman büyük bir sorun olarak görünür. Hem iş tarafının hem de teknik ekibin günlük çalışma sürecine birlikte dahil olmasını talep eder.

• İş birimi temsilcileri ile geliştiriciler, proje sürecince her gün birlikte çalışmalıdır.

Buradaki günlük çalışma ekiplerin her gün birlikte yaptığı işlerdir. Örneğin durum güncellemeleri, plan dışı gelişen konular ve planlı toplantılar arası iç iletişim gibi. Birlikte çalışmak anlık verilen bir karar için hemen uygulama yapılmasını ve sürekli iletişim halinde olunmasını sağlar. Böylece güncelleme sunmak için harcanan zamanı azaltır ve önemli ayrıntıların gözden kaçması engellenir.

5. Motive Olmuş Ekipleri Projenin Merkezidir

Ekibinizin rahatça çalışabilmesi için bir alan yaratmalı, onları desteklemeli ve güvenmelisiniz. Ekip üyelerinin kendi fikirlerini sunmasına imkân tanımak ve işleri ilgi alanlarına göre dağıtmak gibi her türlü destek çalışan memnuniyetini artırabilir.

• Projeler, motive olmuş bireyler etrafında inşa edilmelidir. Onlara gerekli ortam ve destek sağlanmalı, işlerini yapacaklarına güvenilmelidir.

Özellikle uzaktan çalışan ekipler için çevik yaklaşım hız ve verimlilikten daha çok çalışan katılımını artırmakla da ilgilidir. Dağıtılmış ve uzak ekiplerin ihtiyaç duydukları araçları sağlamalı ve başarıya ulaşmak için neye ihtiyaç duyduklarını öğrenmelisiniz.

6. Yüz Yüze Konuş, Daha Hızlı Anla ve Hemen Uygula

Agile prensibi bizlere bilginin en kolay ve etkili şekilde doğrudan kişisel iletişimle aktarıldığını söyler. Yani gerçek iletişim birinin ses tonunu duymak, mimiklerini ve jestlerini görmekle mümkündür.

• Bir geliştirme ekibi içinde ve arasında bilgi iletmenin en etkili ve verimli yolu yüz yüze iletişimdir.

Günümüzde şirketler bu prensibi uzaktan çalışmaya başarıyla uyarlayabiliyor. Görüntülü aramalar, agile'ın gerektirdiği yüz yüze iletişim ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor. Sonuçta asıl amaç net, hızlı ve doğrudan iletişim kurmaktır.

7. Ürün Çalışırsa İlerlersin

Agile yaklaşımında gerçek ilerleme, tamamlanmış ve çalışan özellikler üzerinde ölçülür.

• Çalışan yazılım ilerlemenin birinci ölçüsüdür.

Çalışan yazılım sadece proje sonunda ortaya çıkan final ürün demek değildir. Süreç boyunca müşteriye sunulan her güncellemenin çalışır durumda olmasını da içerir. Bir özellik çalışabilir durumdaysa, artık diğerine geçmeye hazırsınız.

8. Hızlı ve Dengeli- Amaç Yarışmak Değil

Agile proje yaklaşımı sürekli ve tempolu çalışmayı teşvik ederken bunun bir yarış olmadığının da altını çizer. Sürekli fazla mesai yaparak son teslim tarihlerine yetişmek ekipleri hızla tüketir. Bunun yerine istikrarlı bir hızda ve dengeli bir yaklaşım benimsenmelidir.

• Agile süreçler, sürdürülebilir geliştirmeyi teşvik eder. Sponsorlar, geliştiriciler ve kullanıcılar, süresiz olarak istikrarlı bir hızda çalışabilmelidir.

Ekibin uzun vadede temposunu koruması, proje yöneticisinin ek geliştirme ve düzeltme ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak son teslim tarihi belirlemesi önemlidir.

9. Çeviklik Kaliteli İş Ortaya Koymaktır

Gerçek çeviklik ancak en iyi uygulamaları benimseyerek sağlanabilir. Teslim süresi önemlidir ancak asıl amaç iyi tasarıma bağlı kalmaktır.

• Teknik mükemmellik ve iyi tasarıma sürekli özen göstermek çevikliği artırır.

Örneğin, bir yazılım projesinde kod kalitesi düşükse, her teslimat sonrası test, hata düzeltme ve yeniden yazım gibi iş yükleri artar. İyi tasarıma bağlı kalmak sonrasında çıkabilecek tüm sorunları da ortadan kaldırır ve uzun vadede çevikliği mümkün kılar.

10. Sadelik Bir Sanattır

Çevik bir çalışma düzeninde en favori prensibimiz sadeliğe odaklanmaktır. Çünkü bu, gereksiz işleri eleyerek iş kapsamını sadeleştirmeyi amaçlar. Yani çok çalışmayı değil akıllıca çalışmayı teşvik eder ki otomasyon burada devreye girer.

• Sadelik, yapılmasına gerek olmayan işlerin mümkün olduğunca azaltılması sanatıdır.

Projelerde, aslında gereksiz işlerle başa çıkmaya çalışırken gerçekten önemli olan işlevler göz ardı edilir. Agile dünyasında ise odak noktası yapılmaması gereken işleri tanımlamak ve bu sayede kaynakları en verimli şekilde kullanmaktır.

11. Kendi Kendini Yöneten Ekipler

Agile yaklaşımın 11. prensibi, ekiplerin kendini organize edebilmesini savunur. Yani ekipler planlama, tahmin, uygulama ve paydaşlarla iletişimi kendi başına yürütülebilmelidir.

• En iyi mimariler, gereksinimler ve tasarımlar, kendi kendini organize eden ekiplerden ortaya çıkar.

Bu madde 5. prensipteki ekibe güven ilkesiyle bağlantılıdır. Çevik liderlik uzun vadede daha az yönetim ve daha fazla verim sağlar. Kendi kendini yöneten ekipler oluşturmak başlarda zor olabilir ancak çevik lider yaklaşımını benimsemek istiyorsanız, ekiplere kendini organize etme alanını küçük de olsa tanımanız gerekir.

12. Daha İyisi Daima Mümkün

Agile prensibinin son maddesi, aslında hem bu metodolojinin hem felsefesini hem de tüm prensiplerin özetini ortaya koyar.

• Ekipler, düzenli aralıklarla nasıl daha etkili olabileceklerini değerlendirir ve ardından davranışlarını buna göre ayarlar.

Ne üzerinde çalışıyor olursanız olun, ana odak noktanız şunlar olmalıdır:

• İlerlemeyi sürekli takip etmek
• Kaliteyi korumak
• Motivasyonu yüksek tutmak
• Her zaman ihtiyaca göre şekillenmek

Süreci iyileştirmek memnun bir ekip yaratmanın anahtarıdır ve ekibin en güçlü motivasyonu başarı hissidir. Bir sprint sonunda kazanılan küçük bir ilerleme bile ekibin enerjisini ve bağlılığını artırmaya yetebilir. Motive olmuş bir ekiple daha iyisi daima mümkündür.

Bitrix24 Agile Proje Yönetimini Nasıl Destekler?

Bitrix24 çözümleri, agile proje yaklaşımının iş birliği ve iletişim prensiplerini destekleyen bir iş yazılımı sunar. Proje ve görev yönetimi özelliklerinde işleri küçük parçalara bölerek planlamak, hızlı teslimatlar yapmak ve ekiplerin sürdürülebilir bir tempoda ilerlemesini sağlamak mümkündür. Scrum yaklaşımına özel olarak Sprint oluşturma, backlog yönetimi ve görev atama işlevlerinin yanı sıra dahili mesajlaşma, görüntülü görüşme ve gerçek zamanlı iletişim araçları sağlar. Ekiplerin kendi kendini organize edilmesini destekleyen roller ve izin sistemiyle agile kültürünü doğrudan teşvik eder. Dahası, sadelik prensibini desteklemek ve gereksiz işleri ortadan kaldırmak için süreç otomasyonu sunarak ekip performansını maksimum seviyeye çıkarır. Bitrix24 ile gelen tüm çevik özellikleri ücretsiz bir şekilde keşfetmek için kayıt işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.