Yapay Zekâ ve İşe Alım- Türkiye'nin En İyi Yeteneklerini Nasıl Çekersiniz?

İnternetin yaygınlaşması ve dijital kariyer platformlarının ortaya çıkışından önce şirketler açık pozisyonları gazete, dergi veya kamuya açık alanlarda duyururlardı. Potansiyel çalışanlar ise özgeçmişlerini veya iş başvurularını fiziksel olarak şirketlerin ilgili birimlerine sunardı. İnsan kaynakları departmanları işe alım süreçlerini manuel bir şekilde yönetirken en iyi yeteneği bulmak için günlerini hatta haftalarını harcardı. 2025 yılında ise artık durum çok farklı. Yapay zekâ odaklı işe alım, insan kaynaklarını ve işleyişini baştan sona değiştiriyor.

Özgeçmiş taraması için NLP destekli bir sistem ile yüzlerce başvuruyu saniyeler içinde analiz edebilir, bu başvurular arasında en uygun adayları hızlı bir şekilde belirleyebilir ve mülakat davetini anında gönderebilirsiniz. Yani en iyi yeteneği bulmak için günler hatta haftalar değil artık saniyeler veya dakikalar yeterli oluyor. Tam da bu yüzden insan kaynaklarında yapay zekânın en çok kullanıldığı alan işe alım süreçleri oluyor.

İşe alımda yapay zekâ uygulamaları kullanımı için dünya genelinde "Smart Hiring" yani "Akıllı İşe Alım" ifadesi kullanılıyor. Biz de bu makalemizde Türkiye'deki akıllı işe alım süreçlerine yakından göz atacak ve en iyi yetenekleri yapay zekâ ile işletmenize çekmenin yollarından bahsedeceğiz.

2025 yılında insan kaynakları için hızlı kararlar almak ve en yeni yetenekleri şirket bünyesine kolay bir şekilde çekmek için Bitrix24 araçları size yardımcı olacaktır. İK otomasyon modülüyle uçtan uca otomasyon sağlayan Bitrix24, sonsuza kadar ücretsiz planıyla insan kaynakları ekiplerinin dinamiğini değiştirmeye hazırdır.

Yapay Zekâ Destekli İşe Alım Nedir?

İşe alımda yapay zekâ temelde rutin görevleri basitleştirmek ve otomatikleştirmek için kullanılır. İnsan kaynakları departmanında yapay zekâ zaman ve maliyet tasarrufu sağlayarak kritik bir rol üstlenir. Peki, amaç sadece zaman ve maliyet tasarrufu sağlamak mı? Aslında temel avantajlar bunlar olsa da yapay zekâ kullanımı işe alım süreçlerinde dinamik bir dönüşüm yaratır. Örneğin şirketlerin aday değerlendirmesinde daha adil ve tarafsız olmasını sağlar. Doğru yeteneği açık pozisyona ve şirket hedeflerine göre daha hızlı bir şekilde bulunmasına olanak tanır.

Türkiye'de 136 İK profesyonelinin katıldığı bir ankete göre, 2025 yılı yapay zekânın zirve yapacağı yıl olacak. Smart HR insan kaynakları stratejisini benimseyen katılımcıların %64'ü yapay zekânın işe alım süreçlerinde aktif bir şekilde rol aldığını belirtiyor. Diğer kullanım alanları ise %52,8 eğitim ve gelişim desteği, %52,8 iyileştirme ve sürdürülebilirlik faaliyetleri ve %21,3 performans yönetimi ve değerlendirme olarak öne çıkıyor. Peki, Türkiye'deki İK profesyonelleri yapay zekâ ile işe alım süreçlerini nasıl dönüştürüyor?

İnsan Kaynakları Yapay Zekâyı İşe Alım Süreçlerinde Nasıl Kullanıyor?

Yapay zekâ destekli işe alım, yeni çalışanların bulunması ve ilgili pozisyona yerleştirilmesi anlamına geliyor. Şirketler, işe alım süreçlerinde makine öğrenimi, üretken yapay zekâ, doğal dil işleme ve diğer otomasyon araçlarını dahil ederek uçtan uca yönetim avantajı elde ediyor.

Aşağıdaki tabloda, işe alım süreçlerinde yapay zekânın en çok kullanıldığı alanları ve araçları görebilirsiniz.

Şimdi yukarıdaki tabloyu biraz açalım ve yapay zekâ destekli işe alım süreçlerinde ortaya çıkan avantajları ve dezavantajları inceleyelim.

Yapay zekânın kişiselleştirilmiş iş ilanları oluşturma yeteneği

Yapay zekâ destekli işe alım stratejisi doğru adayları çekmekle ilgilidir ve ilk adımda iş ilanı hazırlamak yer alır. Şirketler uygun adayların başvurusunu almak için internet sitesi, dijital kariyer platformları, sosyal medya ve diğer birçok kanal üzerinden iş ilanı oluşturur. Burada amaç daha fazla adaya ulaşmak değil, doğru adaya hızlı bir şekilde ulaşmaktır.

İnsan kaynakları, üretken yapay zekâ teknolojilerinin fikir ve metin oluşturma teknolojilerini kullanarak iş ilanlarını hızlı bir şekilde hazırlayabilir. ChatGPT gibi ücretsiz araçlar metin taslakları oluşturmaya yardımcı olurken, insan kaynakları için özel olarak tasarlanan İK araçları şirketlerin kültürüne ve hedeflerine yönelik içerikleri daha kolay oluşturmak açısından avantajlıdır.

Aday havuzunun daralması riski nasıl engellenir?

İnsan kaynakları daha verimli ve etkili işe alım süreçleri yaratmak isteyip kişiselleştirme stratejisi uygularken aday havuzunu daraltabilir. Yani aşırı kişiselleştirme sonucunda doğru yeteneği yanlışlıkla eleme riskiniz vardır. Bu durumda doğru aracı kullanmanın önemi bir kere daha karşımıza çıkar.

• Kullandığınız yapay zekâ aracının hangi verilerle ve kriterlerle çalıştığına dikkat edin.
• Yapay zekânın tek bir gruba odaklanmasını engellemek için çeşitliliği kapsayan eğitim verisi yaratın.
• Algoritmanın kesin değil esnek filtreler kullanmasını sağlayın.
• Geri bildirimle yapay zekâ ilanlarını sürekli olarak analiz edin ve geliştirin.

Yapay zekâ sayesinde metin üretme ve kişiselleştirme adımını otomasyona bağlayabilirsiniz. Ancak burada insan müdahalesinin de önemli olduğunu unutmayın. AI çıktılarını her zaman kontrol etmeli ve hedef kitlede uyandırdığı etkiyi takip ederek işleyişini kontrol etmelisiniz.

Yapay zekâ ile işe alım süreçlerinde aday eleme (screening) başarısı

İşe alım süreçlerinde iş ilanı oluşturduktan sonra bağlı olduğunuz kanallardan aday toplamaya başlarsınız. İnsan kaynakları en fazla zaman ve maliyeti burada harcar. Adayların ilgili pozisyon için elenmesi ve ön sıralama listesi oluşturulması gerekir. Yani aslında belirli filtre ve kriterlerle otomasyona bağlanabilecek bir aşamada insan kaynakları verimliliği boşuna harcanmış olur. Akıllı yapay zekâ işe alım araçları, adayları eleme yani screening uygulaması ile bu aşamayı direkt olarak ortadan kaldırabilir. Üstelik uygun adayların adil, tarafsız ve önyargısız bir şekilde sıralanmasını sağlar.

Bu noktada önemli olan kullandığınız CV tarama ve analiz araçlarının kriterlerini doğru bir şekilde ayarlamaktır.

• İdeal aday tanımlamasını yaparak ilk eleme kriterlerini belirleyin. Örneğin yurt dışından bir çalışan alıyorsanız çalışma izni önemli bir kriterdir. Böylece çalışma izni olmayan adayları otomatik olarak elersiniz.
• Büyük başvurularda uygun adayları belirlemek için kısıtlayıcı filtreler kullanmak isteyebilirsiniz. Ancak bu durum doğru adayların elenmesine sebep olabilir. Bunun yerine zorunlu olmayan ama avantaj sağlayan kriterlerle CV analiz algoritmasını eğitin.
• Ön sıralama için oluşturulan uygun adaylarla otomatik olarak iletişime geçmek için e-posta otomasyonu kurun. Böylece başvuru sonrasında doğrudan resmi mülakata davet edilen adaylar üzerinde olumlu bir etki bırakabilirsiniz.

Yapay zekâ ile işe alım süreçlerini otomatikleştirirken birçok seçeneğiniz olduğunu unutmayın. Doğru araçlar size kapsamlı bir özelleştirme imkânı sunacaktır. Örneğin adayların verdiği bilgilerin güvenilirliğini test etmek için referans kontrolü sağlayabilirsiniz. Sosyal medya ve portfolyolarının incelenmesini isteyebilirsiniz. Screening sürecini ne kadar çok detaylandırırsanız doğru adayı o kadar hızlı bir şekilde bulursunuz.

Aday analizi ve tahminlemenin insan kaynakları üzerindeki etkisi

İşe alım sürecinde üçüncü aşamaya geçiyoruz; ön sıralamaya giren adayların değerlendirilmesi. Yani istediğiniz kriterlerle eşleşen adaylarla dolu bir potansiyel çalışan listeniz var. Bu çalışanlar yerleştirildikleri pozisyonda nasıl bir performans gösterir? Geleceği görmek imkânsız ve sadece aday analizine bakarak çalışanların performansını belirlemek çok da adil bir yöntem değil. Ancak Smart HR insan kaynakları burada bazı kriterleri göz önünde bulundurarak bir tahmin yapabiliyor. Potansiyel adayların iddia ettikleri değil, gerçek zamanlı olarak gösterdikleri performans göz önünde bulunduruluyor.

Beceri Odaklı Testler

Aday eleme sürecine becerilere dayalı testler dahil ediliyor. Bu testler adayların teorik cevaplar vermesi yerine doğrudan yeteneklerini göstermesine olanak tanıyor. Örneğin bir satış temsilcisi için satış görüşmesi simülasyonu yaratılabiliyor veya bir çevirmen için test çeviri dokümanı gönderilebiliyor. Bu testler yapay zekâ destekli bir araçla yapıldığında devreye analiz giriyor. Adayın hızı, doğruluğu, karar verme kalitesi ve iletişim becerileri tarafsız bir şekilde analiz ediliyor.

Davranışsal Tahmin

Davranışsal tahmin hem beceri testlerinde hem de video mülakat süreçlerinde kullanılabiliyor. Yapay zekâ sayesinde adayların mimikleri, ses tonu ve beden dili analiz ediliyor. Liderlik potansiyeli, stres altındaki davranış ve verimli olma potansiyeli gibi kriterlere göre puanlar veriliyor.

Yapay zekâ destekli işe alım süreçlerinde mülakat yöntemleri

İşe alım süreçlerinde yapay zekânın kullandığı bir diğer alan da mülakat aşaması oluyor. Şirketler smart insan kaynakları zaman ve maliyet tasarrufunda bulunmak için ön sıralamaya giren adaylara otomatik olarak mülakat yaparken AI araçlarını devreye sokuyor. Yazılı ve sesli olarak yapılabilen mülakatlar aynı zamanda görüntülü olarak da sürdürülebiliyor. Böylece adayların tonlama, mimik, yanıt süresi ve pozisyona uygunluk gibi metrikleri kolay bir şekilde ölçülüyor. Peki, videolu mülakatlarda yapay zekâ destekli teknoloji ve araçlar nasıl çalışıyor?

• AI destekli sohbet robotları, adayları adım adım yönlendirerek sorular soruyor ve değerlendirmeyi otomatik olarak yapıyor.
• Adayın video yanıtlarını sözel ve mimiklerine göre analiz ederek insan kaynakları değerlendirmesine yardımcı oluyor.
• Yalnızca adayın niteliklerine odaklanan algoritmalar sayesinde adil bir değerlendirme süreci yaratılıyor.

Yapay zekâ destekli video mülakatlarının en önemli avantajlarından biri süreci hızlandırması oluyor. Adayları daha kısa sürede değerlendiren ve insan kaynaklarının hızlı bir şekilde karar vermesini sağlayan uygulamalar sayesinde büyük bir zaman kazanmak mümkün hale geliyor. Ancak sadece zaman kazanmak için adayların otomasyon kaygısı ve yanlış değerlendirilme endişelerini göz ardı etmemek de önemli.

Otomatik mülakatlarda yapay zekâ riskleri nasıl engellenir?

İnsan kaynakları olarak verimli bir süreç elde etmek istiyor ve en uygun adayı en kısa sürede bulmayı hedefliyor olabilirsiniz. Burada karar verirken yapay zekânın beraberinde getirdiği riskleri anlamalı ve bunları büyük ölçüde azaltmak için bazı önlemler almalısınız.

• Yapay zekânın karar verme algoritmalarını çeşitli veri setleriyle eğitin. Mülakat sonuçlarının adil olduğunu göstermek için AI'ın hangi kriterlere göre karar verdiğini açıklayın.
• Yapay zekâ mülakatlarını tercih etmeyen adaylar için alternatif mülakat yöntemleri sunun.
• Adaylara geri bildirim sunarak insan etkileşimini öne çıkarın. Böylece tüm sürecin sadece otomasyonla değil insanlar tarafından da yönetildiği hakkında güven verebilirsiniz.

Sohbet robotları ile aday deneyimini iyileştirme stratejisi

İşe alım süreçlerinde insan kaynakları profesyonelleri potansiyel adayların sorularını yanıtlamak ve onlara süreç hakkında detaylı bilgi sağlamakla yükümlüdür. Yapay zekâ destekli sohbet robotları tam da burada devreye girerek İK profesyonellerinin yükünü büyük ölçüde azaltır. Adayların sorularını 7/24 cevaplayarak başvuru süreci hakkında detaylı bilgi verir. İnsan müdahalesine gerek kalmadan ön bilgi aktarımının en uygun şekilde tamamlanmasına yardımcı olmayı hedefler. Tabii ki burada da karmaşık sorulara yeterli yanıtlar alamama ve "insan gibi hissettirmeme" yani soğuk etkileşim şikayetleri olabilir. Ancak sıkça sorulan soruları otomasyon yardımıyla yanıtlayarak çalışanlar için daha hızlı bilgi aktarımı sağlama avantajı bu tür şikayetlerin önüne geçecektir. Diğer yapay zekâ uygulamalarında olduğu gibi kullandığınız YZ algoritmalarını doğru veri setleriyle eğitmek, çalışan memnuniyetini artırmanıza yardımcı olacaktır.

İK otomasyon araçlarının işe alım süreçlerini dönüştürmesi

İşe alım sürecini neredeyse uçtan uca otomasyona bağladık diyebiliriz. Önce ilan oluşturduk sonra bu ilanları tarayarak ön sıralama yaptık. Daha sonrasında ise potansiyel adaylarla otomatik mülakatlar yaparak en doğru adayı belirledik. Peki buraya kadar mı? Yapay zekâ kullanım alanları buradan sonrasında da devam ediyor. Yeni işe başlayan çalışanın işe başlamadan önce tamamlaması gereken evrak, eğitim ve oryantasyon süreçleri tamamen yapay zekâ ile otomatikleştirilebiliyor. Burada önemli olan nokta güçlü bir İK otomasyon aracı kullandığınızdan emin olmak.

Diyelim ki şirketinizde müşteri temsilciliği için açık bir pozisyon var. İK otomasyon aracı kullanarak uçtan uca otomasyon sağlamak istiyorsunuz. Hangi aracı kullanmanız gerektiğine elbette siz karar vereceksiniz. Ancak biz bu örneği Bitrix24 araçları ile açıklamak isteriz.

Bitrix24 İK Otomasyon Aracıyla Yapay Zekâ ve İşe Alım Adımları

Bitrix24 İK otomasyon çözümü işe alım yapay zekâ araçları ile yarı veya tam otomatik bir iş akışı sağlayabilir. Müşteri temsilciği pozisyonu için Bitrix24 İK otomasyonunu nasıl kullanabileceğinizi adım adım açıklayalım.

1. Bitrix24 Aday Takip Sistemi (ATS) ile Aday Havuzunu Kurun

Öncelikli olarak adayları sürece göre sıralı bir şekilde takip edebilmek için Bitrix24'te bir aday takip sistemi kurarsınız. Burada büyük bir havuz oluşturabilir ve her adayın durumunu tek bakışta görebilirsiniz. CRM modülünde aday takip aşamaları şu şekilde gözükecektir:

• Yeni başvuru
• Ön Eleme
• İlk Mülakat
• İkinci Mülakat (İsteğe bağlı)
• Referans Kontrolü
• Teklif Gönderildi
• İşe Alındı/Reddedildi/Havuzda Bekletiliyor.

Her aday için bir fırsat kartı oluşturarak, sürükle-bırak fonksiyonu ile kolay bir yönetim imkânı kazanabilirsiniz.

2. Bitrix24 CoPilot'a İş İlanı Hazırlaması için Komut Verin

Şimdi, müşteri temsilciği pozisyonu için hızlı bir şekilde iş ilanı oluşturalım. İçeriği hazırlamak için CoPilot sanal asistanını kullanabiliriz. Burada önceliklendirdiğiniz kriterleri belirtmeyi unutmayın; "Etkili iletişim, problem çözme, ikna becerisi ve zaman yönetimi kriterlerine odaklanarak müşteri temsilciği için net, dikkat çekici ve kapsayıcı bir iş ilanı metni yaz."

CoPilot ile hazırladığınız metni istenilen şekilde düzenleyebilir ve kopyalayabilirsiniz. Ardından kariyer sayfalarına entegre edebilir veya LinkedIn gibi platformlarda otomatik olarak paylaşılması için komut verebilirsiniz.

3. Gelen Başvuruları Otomatik Olarak Toplayın ve Ön Eleme Yapın

Bitrix24 bir CRM modülü olarak çalıştığı için halihazırda otomatik lead toplama özelliği bulunur. Bu özellik bu kez adayların başvurularını toplamak için kullanılacak. Otomatik başvurular için web formu yaratabilir veya e-posta ile otomatik başvuru sistemi kurabilirsiniz. Başvuruların ön elemesi için otomasyon kuralları oluşturabilirsiniz. Örneğin müşteri temsilciği pozisyonu için "2 yıl deneyim" veya "İngilizce" gibi anahtar kelimeleri etiket olarak ekleyebilirsiniz. Uygun olmayan adaylar otomatik olarak reddedildi sütununa taşınacaktır.

4. Tek Yönlü Video Mülakat Otomasyonu Kurun ve Görüşme Planlayın

Bitrix24'e gelen uygun adaylar için video mülakatı oluşturabilirsiniz. Örnek sorular olarak "Zor bir müşteriyle nasıl başa çıkarsınız?" veya "Stres altında çalışma yeteneğinizi anlatın" gibi sorularla adaylara otomatik sorular gönderebilirsiniz. Adaylar soruları video ile yanıtlayarak mülakata girebilir. Daha sonrasında gelen mülakat cevapları ekip tarafından izlenebilir veya yapay zekâ algoritmaları tarafından analiz edilir. Son karar verildiğinde potansiyel adaya otomatik olarak ikinci mülakat görüşmesi için e-posta atılır. İkinci mülakata gerek duymuyorsanız direkt olarak teklif gönderme aşamasına geçiş yapabilirsiniz.

5. Otomatik İşe Alım Süreçleri ile İnsan Kaynakları Verimliliğini Artırın

Müşteri temsilciliği için işe aldığınız çalışanın başvurusu Bitrix24 panelinde "İşe alındı" sütununa taşınır. Bu sütundan itibaren otomatik işe alım süreçleri başlar. Evrak yükleme için görevler atanır, çalışan için kişiselleştirilmiş oryantasyon programı hazırlanır, eğitim videoları gönderilir ve ilgili departmana otomatik çalışan bilgisi gönderilir.

Sonuç olarak, yapay zekâ ve işe alım süreçlerinde Bitrix24 çözümleri ile maksimum verimlilik sağlamak mümkündür. Hepsi bir arada özelliklere sahip olan Bitrix24 sayesinde, akıllı insan kaynakları süreçlerini başlatmak için tek yapmanız gereken ücretsiz bir şekilde kaydolmaktır. Sonsuza kadar ücretsiz planıyla başlayın, kurumsal ihtiyaçlarınıza göre paketinizi en uygun maliyetle yükseltin ve insan kaynaklarında dijitalleşmenin avantajlarını deneyimleyin.